Planten beschermen tegen vorst

Niet alle planten kunnen goed tegen de koude, natte winters in Nederland. Belangrijk is daarom om na te gaan hoe winterhard de planten in uw tuin zijn.  Als blijkt dat uw planten niet geheel vorstbestendig zijn, is het aan te raden om deze een handje te helpen om de winter door te komen. Hoe u dat doet, leest u hier.

Winterhardheidszones

Vaak als u de winterhardheid op zoekt op het internet, staat deze niet in graden Celsius aangegeven, maar met nummers. Dit is de winterhardheidszone; een systeem waarbij gebieden een bepaalde zone zijn toegekend die laat zien wat de gemiddelde minimumtemperatuur in dat gebied ongeveer is. Nederland heeft zone 8, tot ongeveer -12,2 °C. Dit betekent dat planten met zone 8 of lager voldoende winterhard zijn voor het Nederlandse klimaat. Let op dat dit enkel een gemiddelde is; tijdens extreme winters is het alsnog noodzakelijk ook planten met zone 8, soms zelfs zone 7 of 6 te beschermen tegen de vorst.

Zone: Temperatuur in °C

Vocht

Daarbij heeft niet alleen de temperatuur invloed op de overlevingskansen van de plant tijdens de winter. Een belangrijk punt is vocht. Een natte bodem bevriest veel sneller dan een droge bodem. Teveel vocht kan er ook voor zorgen dat de planten wegrotten. Door het winterse weer is de kans groot dat er een laag water op de bodem blijft staan. Zorg daarom voor een goede afwatering door bijvoorbeeld geulen te graven zodat het water goed kan weglopen.

Wanneer u bescherming bouwt voor uw planten, let goed op dat zowel het materiaal als de plant niet te nat zijn om schimmel te voorkomen!

Standplaats

Ook de standplaats van de plant kan het verschil maken. Zet daarom vorstgevoelige planten op een plekje beschut tegen de wind om hun overlevingskansen te vergroten. Planten die volop in de wind staan zullen eerder bescherming nodig hebben.

Planten in pot

Planten in pot kunnen slechter tegen vorst dan planten in de volle grond. Dit komt omdat de kluit in een pot veel sneller bevriest. Slecht winterharde planten in pot kunt u daarom beter naar binnen halen. Let hierbij op dat de planten niet meteen in een verwarmde kamer terecht komen, het plotse temperatuurverschil kan funest zijn voor de planten. Zet ze daarom liever in een schuur waar ze tegen wind en vocht beschermd zijn.

Potten die te groot zijn om te dragen, kunt u voor het vullen alvast op de winter voorbereiden door de binnenwand te bedekken met een isolerend materiaal, zoals bubbeltjesplastic of piepschuim. Zorg ervoor dat het water op de bodem van de pot alsnog goed weg kan lopen. Op deze manier beschermt u ook de pot zelf tegen schade doordat de natte aarde in de pot niet direct tegen de potwand aan ligt.

Een andere oplossing is om de buitenkant van de pot te beschermen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door de pot te omwikkelen met jute, en hiertussen stro te plaatsen.

Planten in volle grond

Hoe u planten in de volle grond het best kunt beschermen, hangt af van de grootte van de plant en het soort. Bij de meeste planten en hagen helpt het om de bodem te voorzien van een zogenoemde ‘mulchlaag’. Hierbij bedekt u de bodem met organisch materiaal zoals compost, stro of houtsnippers, zodat deze minder snel bevriest. Het is een goed idee om afgevallen bladeren te laten liggen tot het voorjaar, zodat hieruit een mulchlaag ontstaat. Deze bladeren geven de plant ook wat extra voeding en vormen daarbij een verstopplek voor egels om hun winterslaap in te houden.

Voor hoge planten bestaan er speciale waterdichte hoezen waarmee u deze kunt beschermen. Zo’n hoes is echter vrij makkelijk na te bootsen met bamboestokken en jute. Zet de bamboestokken in een soort wigwam vorm boven de plant, en wikkel hier jute omheen. Bindt de bovenkant van de constructie goed af zodat hier zo min mogelijk vocht doorheen kan komen.

U kunt ook de planten per stuk inpakken of, bij lage planten, volledig bedekken met vliesdoek. Dit zorgt voor een goede isolatie en is lucht- en waterdoorlatend. Daarbij is vliesdoek zeer licht, waardoor het niet op de planten drukt. Let op dat er niet teveel sneeuw op het vliesdoek blijft liggen!

Gebruik nooit dicht folie om de planten mee in te pakken voor een langere tijd, als dit te lang blijft zitten kunnen de planten doodgaan door een gebrek aan zuurstof.

Bomen en heesters

De meeste bomen en heesters die in Nederland verkrijgbaar zijn, kunnen zeer goed tegen het Nederlandse klimaat en hebben zelden bescherming nodig in de winter. Zelfs veel tropisch uitziende soorten als de Yucca, Cordyline en Phormium zijn aardig winterhard. Enkele exotische soorten, zoals bepaalde soorten palmbomen en bananenbomen, kunnen echter wel wat hulp gebruiken om de winter door te komen. Als deze planten niet in een pot staan en daarom niet naar binnen kunnen worden gehaald, kunt u deze beschermen door de stam stevig in te wikkelen met jute of vliesdoek.

Wintergroene planten

De meeste planten zijn tijdens de winter in rust, en nemen dan nauwelijks water en voedingsstoffen op. Planten die wintergroen zijn, blijven hier echter behoefte aan houden. Een bevroren bodem weerhoudt deze soorten ervan om vocht op te nemen, waardoor ze kunnen uitdrogen. Vooral als overdag de zon schijnt kan dit een probleem vormen. Bij aanhoudende, strenge vorst kunnen wintergroene soorten daarom beter ook beschermd worden. Door deze planten te bedekken met vliesdoek of jute beschermt u ze tegen de zon en vermindert u daardoor de kans op uitdroging. Gebruik hiervoor geen plastic! Dit zal het effect van de zon alleen maar versterken.

Tot slot

Maakt u zich maar niet al te veel zorgen over het beschermen van uw planten. Enkele graden nachtvorst kan iedere buitenplant wel doorstaan. Pas als de vorst meerdere dagen aanhoudt en de temperatuur ook overdag niet boven nul komt, wordt het tijd om de planten tegen vorst te beschermen. Laat de bescherming ook niet te lang staan, zodra de temperatuur boven nul blijft en de bodem weer ontdooit is kunt dit weer weghalen.